Smear Testi, Yapılışı, Önemi
Smear testi rahim ağzını (serviks) kanser tarama testidir. Burdaki amaç rahim ağzını değerlendirmek ve hem enfeksiyonlar hem de kanser- kanser öncüsü durumlar açısından kontrol etmek içindir.
Smear testi farklı yöntemlarle alınır ; (rahim ağzından) cam üstüne ince yayma, rahim ağzından sürüntü alma, CVS (Cervico- vaginal smear testi), PAP testi veya PAP smear testi gibi isimlerle de anılmaktadır. Bu testteki en önemli amaç, özellikle rahim ağzı kanserlerinin ve kanser öncesi (prekanseröz) lezyonların erken tanınmasıdır. Son yıllarda jinekolojik muayene ve jinekolojik kontrollerin rutin bir parçası haline gelmiştir
Vücut dokularının sürekli yenilenmesi nedeniyle kaçınılmaz olarak yüzeylerden hücreler dökülmektedir. Bu dökülen hücrelerin toplanıp özel işlemlerden geçirildikten sonra mikroskop altında incelenmesine "sitolojik inceleme (hücresel inceleme)" denir.
Sitolojik inceleme işlemin en etkili uygulandığı alan rahim ağzından (serviksten) alınan örneklerdir. Servikal hücrelerin bu şekilde toplanması işlemine "smear" (yayma, sürüntü) adı verilir. Smear testi ilk kez 1930'lu yıllarda Yunanlı bilim adamı "George Papanicolaou" tarafından uygulandığı için onun ismine ithafen "PAP Smear" olarak da adlandırılmaktadır
Smaer testi hayat kurtarıcıdır. Evet, günümüzde tıpta kadınlarda hayat kurtarıcı ve yaşam süresini uzatıcı olarak görülen ve yararlılığı kanıtlanmış iki çok önemli test vardır;Birincisi smear testi ve ikincisi mammografi. Kadın üreme sistemine ait kanserler arasında meme kanserinden sonra ikinci sıklıkta görülen serviks (rahim ağzı) kanseri erken dönemde yakalandığında tam şifa ile sonuçlanan bir durumdur. Tüm kanserlerde olduğu gibi serviks kanseri de uzun yıllar süren gizli hastalık döneminden sonra ortaya çıkar. Serviks kanserinde şikayetler ortaya çıktıktan sonra da ne yazık ki hastalık yayılmıştır. İşte bu nedenle kanserleri erken dönemde tanımlamak için çeşitli testler geliştirilmiştir. Serviks kanseri'nin erken tanısındaki en önemli test smear testidir. Smear ile alınan örnekler patolojik olarak incelenerek kanser veya kanser öncüsü hücrelerin olup olmadığı araştırılır. Smear alınırken dikkat edilmesi gereken en önemli husus rahim ağzı ile rahim boşluğunu bağlayan kanaldan ve vajenden ayrı ayrı örnekleme almaktır. Smear testi ile anormal hücreler erken dönemde saptanmakta ve uygun tedavi yöntemi ile kansere dönüşüm engellenmektedir.
Testin uygun kullanımı sonucu serviks kanserlerinden olan ölümlerin yüzde 70 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Smear testinin diğer bir faydası da kadının hormonal durumu hakkında bilgi vermesi, enfeksiyon hakkında yorum yapması ve kanser tedavisi sonrası tekrarların erken tespitinde önemli rol oynamasıdır.
Smear testinin alınma zamanı:
İdeal olan hamile kalmaya karar verildiğinde genel bir muayeneden geçmek ve bu aşamada smear testini yaptırmaktır. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda ilk hamilelik kontrolünde doktorunuz size en son smear testinizi ne zaman yaptırdığınızı soracaktır. Eğer aradan geçen süre uzunsa smear testinizi yapacaktır. Hamilelikte PAP smear yapılmasının hiçbir sakıncası yoktur. Eğer aradan geçen süre uzunsa smear testinizi yapacaktır. Hamilelikte PAP smear yapılmasının hiçbir sakıncası yoktur. Ayrıca gebelik bir kişide ileri yaşlarda görülebilecek rahim, meme ve yumurtalık kanserlerini azaltmakla birlikte rahim ağzı (servix) kanserlerini arttırmaktadır. Bu yüzden çoğu hekim tarafından gebeliğin ilk üç ayı içinde rutin smear testi uygulanmaktadır.
Smear testinin ideal alınma şekli:
Smear alınmasından önce 24 saat süre ile cinsel ilişkide bulunulmaması sonuçların daha güvenilir olmasına yardımcı olur. Smear alınmasından önce en az 72 saat süre ile herhangi bir vajinal krem ya da ilaç kullanılmamalı, vajinal duş yapılmamalıdır. Kanama durumunda kanama miktarı çok fazla değilse ve gerekli görülürse smear alınabilir.
Smear yorumlaması 2 şekildedir.
1. si PAP (Papanicolaou sıflaması)
Klas 1 Normal, atipik hücre yok
Klas 2 Negatif. Selim (benign) bazı hücre değişiklikleri (örneğin enfeksiyon)
Klas 3 Şüpheli. Kesin olarak kanser hücresi olmayan anormal hücreler
Klas 4 Zayıf pozitif. Büyük olasılıkla habis (malign) hücreler
Klas 5 Kuvvetli pozitif. Tartışmasız habis (malign) hücreler
2. si ve Son yıllarda bu sınıflamaya göre çok daha detaylı olan "Bethesda Sınıflaması" popülarite kazanmaktadı.
Bethesda Sınıflaması
Yeterlilik
Yeterli, Sınırlı, Yetersiz Tanımlama
Normal
Benign (iyi huylu)
Epitel hücre anomalisi
ASCUS (önemi bilinmeyen atipik hücreler)
LSIL (düşük dereceli lezyon)
HSIL (yüksek dereceli lezyon)
Glandular hücre anomalisi
AGUS (atipik glanduler hucreler)
Adenokarsinom (kanser)
Anormal smear varlığında sıklıkla rapor edilen tanımlama "servikal intraepitheliyal neoplazi (CIN)"dir.
Kısaca CIN olarak tanımlanan bu bulgu Papanicolaou sınıflamasında Klas 3'ün alt gruplarıdır. CIN 1 hafif, CIN 2 orta, CIN 3 ise şiddetli dispalaziyi tanımlar.
Bethesda sınıflamasına göre ise CIN 1 LSIL'e, CIN 2 ve 3 ise HSIL'e eşittir.
Raporda, hazırlanan preparatın ve bu preparatta bulunan hücre sayısının sitolojik tanı için yeterli olup olmadığı mutlaka belirtilmelidir.
